Kim Novak is een van de laatste levende sekssymbolen van de gouden tijden van Hollywood. In de jaren vijftig en zestig kon zij qua populariteit zonder twijfel tippen aan Marilyn Monroe en Elizabeth Taylor en maakte zij films als Picnic met William Holden, The Man with the Golden Arm tegenover Frank Sinatra en Vertigo, dat nu gezien wordt als een van de beste films ooit gemaakt. Toch beviel dit haar niet en trok zij zich op haar hoogtepunt terug uit Hollywood, om nog maar heel sporadisch voor de camera te verschijnen. Michelle Iwema sprak namens FilmTotaal met deze living legend over werken met Hitchcock en haar rol in zijn film Vertigo.
Wat vond u van de film Vertigo toen u het script voor de eerste keer las?
Het leek mij meteen een goed verhaal, met veel lagen en psychologische aspecten die me intrigeerden. Het was een heel ander soort script dan de meeste films uit die tijd. Het was geen vrolijk verhaal of een musical, dus ik wist niet hoe het ontvangen zou worden. Maar dat het kwalitatief goed was, kon ik meteen herkennen in de manier waarop het geschreven was.
Er zijn allemaal verhalen dat u voorafgaand met Hitchcock in de clinch lag over de kleding van uw karakter. Wat is het echte verhaal?
Toen ik zag wat Madeleine voor kleding aan moest, ben ik met Hitchcock gaan praten. Ik vond de schoenen zo zwaar en de kleding oncomfortabel. Hij luisterde mijn hele verhaal aan en zei daarna dat ik het toch aan moest. Ik bedankte hem voor zijn tijd en deed wat hij vroeg. Er was dus geen onenigheid. Sterker nog; de meeste regisseurs in die tijd zouden niet de tijd hebben genomen om naar me te luisteren, dus ik voelde me door Hitchcock gehoord. Ik was er niet op uit om onenigheid te creëren, ik snapte gewoon echt niet waarom ik die kleding aan moest, omdat het items waren die ik zelf nooit zou dragen. Toen we gingen filmen, snapte ik ineens waarom hij juist die kleding had gekozen. Het karakter van Madeleine voelt zich altijd ongemakkelijk en de kleding hielp me juist het personage te vinden.
Waar haalde u behalve de kleding inspiratie uit om de rol in Vertigo in te vullen?
De dubbelrol van Madeleine en Judy is eentje van worsteling. Ze probeert zichzelf te blijven, op allerlei manieren. Ik herkende daar veel in. Ik probeerde op dat moment ook mezelf te blijven in een moeilijke omgeving. Ik kwam van een simpele achtergrond en werd getransformeerd in een filmster. Vanbinnen worstelde ik om Marilyn Novak te blijven, en me niet te laten veranderen in Kim Novak. De rol en mijn leven vertoonden dus verschillende overeenkomsten.
Wat voor regisseur was Hitchcock op de set?
Hij gaf me verder geen aanwijzingen, hij liet me zelf mijn gang gaan. Hij was altijd uiterst professioneel. Ik vond het een fijne samenwerking.
Hoe ging het filmen van de scène waarin u in San Francisco Bay valt?
We hebben eerst bij de echte baai gefilmd, de andere takes werden in een watertank opgenomen. Later werd gezegd dat Hitchcock mij expres allemaal takes liet doen, omdat hij wist dat ik niet goed kon zwemmen. Maar dat is helemaal niet waar. De scène werd op normale wijze opgenomen. Ik snap niet waar dat soort verhalen later vandaan zijn gekomen, want er klopt niks van.
Over de loop van de jaren is inderdaad het beeld ontstaan van een Hitchcock geobsedeerd door zijn blonde hoofdrolspelers. Merkte u iets van het gedrag dat Tippi Hedren later heeft beschreven, terwijl zij The Birds filmde met hem?
Helemaal niks. Ik heb niks behalve positieve dingen te zeggen over Hitchcock en de manier waarop hij zichzelf opstelde. Als hij zich tegenover Tippi Hedren zo heeft gedragen als ze nu beweert, dan is zij denk ik de enige die zo een vervelende ervaring met hem heeft meegemaakt. Niet alleen deed hij niet zo tegen mij, ik zag ook geen enkel teken hiervan. Als het in hem had gezeten, had ik er toch wel iets van moeten merken.
Kende u zijn vrouw Alma ook?
Zij was vaak aanwezig op de set. Ik ben ook een keer bij hun thuis gaan eten en ze waren een apart stel, maar niet op een rare manier. Ze waren allebei erg vriendelijk.
Wat vindt u ervan dat hij vandaag de dag zo pervers wordt afgeschilderd?
Ik vind het verschrikkelijk. Hoe kunnen mensen zulke dingen over hem zeggen, als hij er niet meer is om zichzelf te verdedigen? Ik vind het vreselijk voor zijn familie, die machteloos staat om hier iets tegen te doen.
U speelde tweemaal tegenover James Stewart, waaronder in Vertigo. Wat was hij voor tegenspeler?
Hij was de beste acteur en persoon die je je maar kunt bedenken. Jimmy acteerde niet, maar reageerde. Dat was ook mijn manier van werken, dus onze wisselwerking was geweldig. Maar naast wat hij als acteur neerzette, was hij een warm en lief persoon. Ook al was hij zijn hele leven een acteur, hij was net je buurman. Zo voelde het. Wij hadden een mooie vriendschap en begrepen elkaar. Tussen takes door, bleven wij samen op de set. We staken onze voeten omhoog en praten dan over van alles en nog wat terwijl de lichten werden gedimd. Of we zeiden niks en waren totaal comfortabel in onze stille momenten. Jimmy is zonder twijfel mijn favoriete tegenspeler geweest uit mijn carrière.
Toen Vertigo uitkwam, kreeg het slechte recensies. Wat vond u daar destijds van?
Ik voelde dat we een goede film hadden gemaakt, dus ik vond het niet fijn. Ik had niet durven dromen dat de film jaren later zo gewaardeerd zou worden. Het is een prachtig iets dat mensen de film nu zo mooi vinden.
U heeft zich vroeg teruggetrokken uit Hollywood. Waarom deed u dat?
Ik had het gevoel dat ik weg moest, om mezelf te blijven. Hollywood is een vreemde plek, waarin het moeilijk is om te weten wat echt en niet echt is. Ik wilde de realiteit niet uit het oog verliezen en van het echte leven blijven genieten met mijn man en mijn paarden, ver buiten de schijnwerpers. Sommige mensen als Jimmy Stewart lukte het om in Hollywood te blijven wonen, en zichzelf te blijven. Ik denk dat als ik langer was gebleven, ik mezelf kwijt had kunnen raken.
U was een tijd lang een van de meest populaire actrices ter wereld, hield u niet van de aandacht die daarmee gepaard ging?
Ik geloofde niet in de hype die om me heen werd gecreëerd. Toen ik jong was zei mijn familie altijd dat ik niet goed genoeg was. Als volwassene was het moeilijk om te geloven dat mensen me echt goed vonden. Vanbinnen bleef ik het meisje dat niet goed genoeg was.
Als u nu kijkt naar de jonge Kim Novak in de film Picnic, welk advies zou u haar willen geven?
Kap met het maken van films. Ik vond acteren ontzettend leuk, maar de roem die ermee gepaard ging, vond ik minder. Het leven buiten de films was zoveel rijker en meer waardevol dan de filmbusiness. De beste delen van mijn leven hebben zich afgespeeld zonder camera's om me heen.
