Zes jaar ben ik inmiddels trouw bezoeker van het festival, en in al die jaren heb ik nog nooit last gehad van technische mankementen. Daar moest natuurlijk een keer verandering komen en afgelopen vrijdag was het dan zover. Bij de eerste vertoning van het Franse Simon Werner a Disparu werd al snel duidelijk dat men per ongeluk de kopie zonder ondertiteling had aangeleverd, waardoor er van het geheel niets meer te begrijpen viel. Extra zuur was dat voor de twee hoofdrolspelers van de film, die speciaal voor deze vertoning waren overgevlogen uit Frankrijk. Misschien konden de twee jongelingen even bijpraten met Franse steracteur Matthieu Amalric, die ook in Rotterdam werd gesignaleerd om de première van zijn nieuwste film, LIllusion Comique, luister bij te zetten.
Nu het eerste weekend van het festival, traditioneel ook de drukste periode, er bijna opzit, beginnen de eerste publieksfavorieten zich langzaam af te tekenen. Twee van de titels die op dit moment hoge ogen scoren bij het publiek zijn Biutiful en Incendies, twee ontroerende familiedramas die niet geheel toevallig ook beide zijn genomineerd voor de Oscar voor beste niet-Engelstalige film. Die nominaties zijn meer dan terecht, want veel mooiere films dan deze twee zijn het afgelopen jaar niet gemaakt.
Biutiful ging al in mei 2010 in première in Cannes en is vanaf aanstaande donderdag te zien in de Nederlandse bioscopen. Het is de eerste film van regisseur Alejandro Gonzalez Iñárittu zonder zijn vaste scenarist Guillermo Arriaga, die verantwoordelijk was voor de complexe structuur van films als Babel, Amorres Perros en 21 Grams. Biutiful concentreert zich op slechts een personage, Uxbal, een straatritselaar uit Barcelona die zich bezighoudt met mensenhandel en illegale activiteiten en tracht de politie op afstand te houden. Daarnaast probeert Uxbal ook nog eens zijn twee kinderen op te voeden, omdat hij gescheiden leeft van zijn vrouw, die leidt aan een bipolaire stoornis. Als bij Uxbal kanker wordt geconstateerd, probeert hij er in de laatste maanden van zijn leven voor te zorgen dat hij zijn geliefden op een waardige manier kan achterlaten. Biutiful bewijst nog maar eens dat er maar heel weinig filmmakers zo intens kunnen filmen als Alejandro Gonzalez Iñárittu. De camera volgt Uxbal, fenomenaal gespeeld door de Oscargenomineerde Javier Bardem, van heel dichtbij, waardoor de kijker het gevoel krijgt zelf in de film te staan en de 147 minuten in een vloek en een zucht voorbij zijn. In die tweeënhalf uur krijgt Uxbal een onwaarschijnlijke bak ellende over zich heen gestort en kaart Iñárittu ontelbaar veel themas aan, maar het knappe is dat de film nooit te gekunsteld of depressief gaat aanvoelen. Integendeel, voor wie het wil zien, is Biutiful juist ontzettend hoopvol. De loutering die Uxbal doormaakt is een bewijs dat vergeving mogelijk is en iedereen een tweede kans verdient; het is een boodschap die met name in het laatste half uur als een emotionele mokerslag binnenkomt en van Biutiful een film maakt die je niet snel zult vergeten.
[rating 5]
Waar we van de nieuwe film van Alejandro Gonzalez Iñárittu vooraf al iets bijzonders mogen verwachten, komt de echte verrassing van dit jaar uit Canada. Incendies van regisseur Denis Villeneuve is gebaseerd op een toneelstuk van Wajdi Mouawad, dat onlangs ook in Nederland werd opgevoerd, en begint met de dood van Nawal Marwan. Zij laat een tweeling (jongen en meisje) achter en die krijgen de boodschap dat hun moeder in haar testament heeft aangegeven dat ze wil dat twee enveloppen worden bezorgd bij hun broer (van wiens bestaan ze niet op de hoogte waren) en hun vader, van wie ze dachten dat hij was overleden. Wat volgt is een zoektocht naar hun verloren gewaande familieleden, waarbij ook nog eens het levensverhaal van Nawal zelf uit de doeken wordt gedaan. Hoewel Incendies zich afspeelt ten tijde van een groot conflict in een niet nader gespecificeerd land in het Midden-Oosten, is de film in de eerste plaats een ontroerend familiedrama over lotsbestemming en de vraag of je ooit kan ontsnappen aan je afkomst. Die vragen komen in Incendies aan de orde in de vorm van een spannende thriller, die de kijker voortdurend op het verkeerde been zet en toewerkt naar een ontknoping die het hele verhaal op zijn kop zet. Het is een climax waar je mond letterlijk van openvalt en een zeer ontroerend einde van het verhaal markeert. Je zou de film echter tekort doen om alleen het einde te bejubelen, want daarvoor is de regie van Villeneuve, die de film met een serene kalmte voortstuwt, te goed. Het maakt van Incendies niets minder dan een meesterwerk dat hopelijk alle aandacht die het verdient, ook in Nederland gaat krijgen. Volgende week lees je op FilmTotaal een interview met de regisseur en hoofdrolspeelster Lubna Azabal.
[rating 5]
