Beste film van het jaar nu al bekend [IFFR2010]

De film heeft helaas nog geen Nederlandse distributeur...

Nu het IFFR langzaamaan ten einde loopt, is de conclusie gerechtvaardigd dat 2009 een buitengewoon sterk filmjaar was. Niet alleen in de Amerikaanse cinema met uitstekende films als Inglourious Basterds, A Serious Man en Up in the Air, maar zeker ook in de wereld van de arthouse. Talloze films op het IFFR maakten diepe indruk op mij, maar geen enkele had zo’n impact als het Chinese City of Life and Death, een meesterwerk van epische proporties.

De film van regisseur Lu Chuan, die door de filmfestivals van Cannes en Venetië om onbegrijpelijke redenen niet goed genoeg werd bevonden, is een verhaal over een vergeten bladzijde uit de geschiedenis, althans in de westerse wereld. De slachting in Nanking in 1937, waarbij het Japanse leger ruim driehonderdduizend Chinezen de dood injaagde terwijl de rest van de wereld de andere kant op keek, zit al veel te lang om aandacht verlegen en krijgt nu eindelijk de film die zij verdient.

In het Duitse John Rabe werd het drama al aangestipt door regisseur Florian Gallenberger, maar die film concentreerde zich te veel op het westerse perspectief, waardoor het leed van de Chinese bevolking onvoldoende uit de verf kwam. Dat wordt nu ruimschoots goedgemaakt. Enige voorkennis over de gebeurtenissen in Nanking is geen overbodige luxe aangezien Lu Chuan je vrijwel direct in de actie stort in City of Life and Death (of Nanjing, Nanjing! Zoals de Chinese titel luidt). Met behulp van (Engelse) teksten op ansichtkaarten wordt weliswaar kort de context weergegeven, maar lang om over na te denken heb je niet.

In het eerste half uur, dat bij vlagen doet denken aan Saving Private Ryan[/i], wordt een narratieve structuur door Chuan losgelaten en laat de film zonder opsmuk zien hoe mensonterend het er aan toeging in Nanking. Groots opgezette veldslagen, vol indrukwekkende massascènes, geven de in prachtig zwart-wit opgenomen film een allure mee die niets onder doet voor de grote Hollywoodspektakels.

Pas nadat Chuan enigszins tempo terugneemt, worden er enkele personages geïntroduceerd die je door de rest van de film moeten leiden. Opvallend daarbij is dat het belangrijkste morele kompas voor de toeschouwer een Japanse soldaat is, een jongen nog, die de gruwelijke misstanden die zijn leger begaat veroordeelt, maar niets kan of durft te doen. Het is dit personage dat alle beschuldigingen dat City of Life and Death ordinaire Chinese staatspropaganda zou zijn, weerlegt. Vreemd genoeg was juist het Duitse John Rabe veel ongenuanceerder, door alle Japanners als brute beesten te portretteren. In de ogen van Chuan zijn ook de Japanse soldaten nog kinderen, die gedwongen worden op te groeien in een oorlog waar ze niet voor gekozen hebben.

Maar de meest indrukwekkende scènes in de film blijven natuurlijk diegene waarin getoond wordt wat de Chinese bevolking moest ondergaan gedurende het beleg van Nanking. De meest gruwelijke scènes volgen elkaar op in de film, maar je voelt je haast gedwongen om naar het scherm te blijven kijken omdat wegkijken geen optie is. Het leed van de slachtoffers wordt echter nooit uitgebuit door Chuan, die voor een dergelijk oorlogsdrama de muziek perfect weet te doseren en een mokerslag uitdeelt die je nog lang zal heugen. Zeker na het fenomenale laatste shot, waarna velen een traantje zullen laten.

[rating 5]

Lees meer festivalartikelen op de speciale FilmTotaal IFFR-pagina.

NieuwsFilm

meest populair